Zbiorowy portret mieszkańców Woli w starej fotografii

Przez salę biegną cztery rzędy stołów. Zasłane białymi obrusami, jak na wesele. A że w poście nikt wesel nie robi, leżą na nich zdjęcia. Dokładnie 579. Ponumerowanych. Nie tylko dla ewidencji, ale dla ułatwienia ich opisu, odtworzenia nazwisk widniejących na nich osób, identyfikacji przedstawionych miejsc i czasu zatrzymanego w kadrze. Joanna Stawowy, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury, inicjatorka i organizatorka tego przedsięwzięcia wierzy, że zeszyt wyłożony obok księgi pamiątkowej zapełni się faktami zachowanymi w pamięci mieszkańców. W ten sposób będzie można uzupełnić podpisy, bo wiele zdjęć ich nie ma.

-Im więcej osób obejrzy wystawę, tym bogatsza i bliższa rzeczywistości powstanie historia naszej miejscowości ostatniego stulecia. Słowo uzupełni obrazy i razem złoży się to na album, który planujemy wydać jeszcze w tym roku - mówi.

Ktoś z pierwszych zwiedzających rzucił uwagę, że ekspozycja powstała na fali mody na wystawianie starych zdjęć. Joanna Stawowy nie poczuła się tym dotknięta. Uważa, że jeśli nawet, to jest to mądra moda, za którą warto było pójść.

- Czas zmienia ludzi oraz ich otoczenie w tempie, z jakiego na co dzień nie zdajemy sobie sprawy. Wola jest tego szczególnym przykładem, ponieważ budowa kopalni dokonała takich przeobrażeń w jej pejzażu i stylu życia, że dawnym mieszkańcom byłoby ją trudno rozpoznać. Wystarczy spojrzeć na te kilka zdjęć z okolic ulicy Pszczyńskiej. W latach 60. stało tu kilka domów. Dziś jest to gęsto zabudowana ulica, a większość pól zajęła kopalnia, osiedle i towarzysząca infrastruktura. Dla dzisiejszego mieszkańca Woli porównanie tych dwóch pejzaży będzie odkryciem - uważa dyrektorka.

Przygotowanie wystawy zajęło blisko rok. Ciągle czekano na to najstarsze i najciekawsze zdjęcie. Dzięki temu zebrała się imponująca ich liczba. Ludzie wertowali rodzinne albumy, odkurzali pudła, do których nikt już dawno nie zaglądał. W sumie przyniesiono 684 fotografie. W różnym stanie, chociaż ten niekoniecznie odpowiadał czasowi powstania zdjęcia. Te bardzo stare często były podklejane tekturką, a technika ich wykonania przewyższała tę z lat powojennych. Przykładem najpiękniejsza fotografia - rodziny Szafarczyków - wybrana na plakat zapowiadający ekspozycję. Najstarsze jest prawdopodobnie zdjęcie uczniów wolskiej szkoły z 1909 roku.

Wystawa "Ślady zatrzymanego czasu" nie ma klucza. Jedynie zdjęcia z czasów obu wojen oraz szkolne pogrupowano. Pozostałe trzeba "przejść" i robić odkrycia na własną rękę. Tak jak Rozalia Kubeczko (z domu Foltyn), która zobaczyła tu siebie jako panienkę w sukni z gazy, z mandoliną w ręce. Sama nie ma tego zdjęcia, ale u kogoś, jak widać, się przechowało. Są zdjęcia wnętrza starego kościoła i lipcowej powodzi 1966 roku, budowy urzędu gminy i przed czyjąś chałupą, rolnika orzącego pole, koła różańcowego, pogrzebu z trumną na chłopskiej furmance... "Ktoś powiedział, że do pewnych miejsc i ludzi nie można powrócić, gdyż znajdują się w czasie, który minął. To nieprawda. Ten czas nie minął. Jest w nas". - napisała w księdze pamiątkowej rodzina Janoszów.

Wystawa czynna będzie do 31 marca.