Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Pyły zawieszone - czym są i jak wpływają na nasze zdrowie?

Redakcja
foto: ARC DZ

W ostatnich latach wiele mówi się o zanieczyszczeniu powietrza. W tzw. dni smogowe często sprawdzamy stężenie pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5. Czym tak naprawdę są i jak wpływają na nasze zdrowie? Na te pytania odpowiedział dr n. biol. Grzegorz Dziubanek z Zakładu Środowiskowych Czynników Ryzyka Zdrowia w Wydziale Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.Pył zawieszony jest mieszaniną unoszących się w powietrzu cząsteczek o bardzo małej średnicy. Na powierzchni pyłu zawieszonego zaabsorbowane są różnego rodzaju związki chemiczne, takie jak: metale ciężkie np. kadm, ołów, rtęć, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne np. benzo-a-piren, a także trwałe zanieczyszczenia organiczne np. dioksyny, furany czy polichlorowane bifenyle.

- Pył zawieszony zasadniczo dzielimy na dwie frakcje: pyłu gruboziarnistego (PM10) oraz pyłu drobnoziarnistego (PM2,5) - mówi dr n. biol. Grzegorz Dziubanek. - Średnica cząsteczek pyłu frakcji PM10 jest mniejsza niż 10 mikrometrów, a średnica pyłu PM2,5 nie przekracza 2,5 mikrometra. Ze względu na małą średnicę pył zawieszony stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia człowieka, ponieważ może wnikać do dolnych odcinków dróg oddechowych. Największe ryzyko zdrowotne wiąże się z narażeniem na pył frakcji PM2,5, który może docierać do pęcherzyków płucnych. Najmniejsze cząsteczki pyłu zawieszonego przedostają się z płuc do naczyń krwionośnych. Pył zawieszony jest czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, układu oddechowego oraz nowotworów złośliwych - tłumaczy dr Grzegorz Dziubanek ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Substancje znajdujące się w zanieczyszczonym powietrzu

Zanieczyszczenia powietrza składają się zarówno z zanieczyszczeń pyłowych, jak i zanieczyszczeń gazowych. Do najistotniejszych zanieczyszczeń gazowych zaliczamy dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx), czyli tlenek i dwutlenek azotu, tlenek węgla (CO), ozon troposferyczny (O3), lotne związki organiczne (np. benzen, formaldehyd). Ponadto, w powietrzu obecnie występują takie zanieczyszczenia, jak: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie, dioksyny, furany, polichlorowane bifenyle.

- Badania wskazują na związek pomiędzy przewlekłym narażeniem na zanieczyszczenia powietrza a zwiększonym ryzykiem rozwoju takich chorób, jak np.: alergie, POCHP, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zaburzenia płodności, zaburzenia układu nerwowego, rak płuca i inne nowotwory złośliwe - zaznacza dr n. biol. Grzegorz Dziubanek ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowiach. - Stwierdzono też, że dzieci matek narażonych w czasie ciąży na zanieczyszczenia powietrza mogą rodzić się ze zmniejszoną masą urodzeniową. Szereg badań naukowych wskazuje na istnienie związku

pomiędzy długotrwałym narażeniem na zanieczyszczenia powietrza a skróceniem przewidywanej długości życia i zwiększoną umieralnością populacji - dodaje dr Grzegorz Dziubanek.

Jak „smogowe dni” wpływają na nasze samopoczucie

Podczas występowania bardzo wysokiego stężenia zanieczyszczonego powietrza, wzrasta liczba osób z takimi dolegliwościami, jak: podrażnienie spojówek, podrażnienie górnych dróg oddechowych, które skutkują ich infekcjami, następuje również zaostrzenie objawów astmy, POCHP, częściej występują także zaburzenia sercowo--naczyniowe, takie jak np. migotanie przedsionków, udar mózgu, zawał mięśnia sercowego.

- W związku z powyższym odnotowuje się wzrost liczby osób hospitalizowanych oraz zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu. Najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza są osoby starsze, osoby obciążone chorobami przewlekłymi oraz dzieci - zaznacza dr Grzegorz Dziubanek.

Podczas rozmów o zanieczyszczonym powietrzu pracownik Zakładu Środowiskowych Czynników Ryzyka Zdrowia, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, przedstawia dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

- W 2016 roku szerokorozumiane zanieczyszczenia powietrza były odpowiedzialne za 4,2 miliona przedwczesnych zgonów na całym świecie. Najwięcej tych zgonów (58proc.) spowodowanych było niedokrwienną chorobą serca oraz udarami, 18 proc. przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POCHP), kolejnych 18 proc. ostrymi infekcjami dolnych dróg oddechowych, a 6 proc. zgonów było spowodowanych rakiem płuc - zaznacza dr Grzegorz Dziubanek.

Warto również zaznaczyć, że zanieczyszczenia powietrza uznane zostały przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC - International Agency for Research on Cancer) za czynnik rakotwórczy dla ludzi. Zanieczyszczenia powietrza są nie tylko odpowiedzialne za rozwój nowotworów złośliwych dróg oddechowych, ale również innych lokalizacji, np. pęcherza moczowego.

Autor: Bartłomiej Wortolec

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto